رویای انتقال آب خلیج فارس به دشت لوت وکویر

عبدالقادر عثمانی رودی دبیر جغرافیا (ابن سینا ،شهید مدرس)
از آنجای که جغرافی دان با دید ترکیبی یا کل نگری،موضوعات را مطالعه وبررسی می کند  یاداشت زیر از نگاه جغرافیایی مورد بررسی قرار می دهم
اخیرا در فضای مجازی کلیپی دست به دست می گردد که موضوع بسیار جذابی را مطرح نموده است.و آن پر کردن کویر لوت و نمک از آب خلیج فارس است در این کلیپ رویایی در ذهن مجسم می گردد که در صورت وقوع آن می توان مثلا از قم تا بم با فاصله ای بیش از هزار کیلومتر را کشتیرانی کرد! ویاگاهی از بعضی شنیده می شود برای ذوب آهن شرق کشور (سنگان خواف)از خلیج فارس ویا از کشور تاجیکستان  می خواهند آب مورد نیاز این کارخانه را تامین نمایند که به نظر نگارنده این یک رویای بیش نیست   هدف این یاداشت گذری بر انتقال آب خلیج فارس به دشت کویر ولوت است ودر مطالب بعدی به موضوع انتقال آب به شرق کشور(سنگان خواف) از طریق خلیج فارس وکشور تاجیکستان خواهیم پرداخت
 طرح  انتقال آب خلیج فارس به دشت کویر و لوت  به این صورت است که با لوله و یا حفر تونل و پمپاژ آب از خلیج فارس به ارتفاع نهایی حدود 860 متر سطح کویرها پر از آب میگردد و باعث تحولی عظیم در ایران می شود.البته سازنده و یا سازندگان محترم این کلیپ در پایان اعلام می کنند چنین طرحی احتیاج به مطالعات متعدد دارد و آرزو می کنند که بتوانند به زودی این مطالعات را شروع کنند.اما نگاهی عمیقتر به این موضوع نشان میدهد که این طرح چنان با واقعیتهای بدیهی مغایرت دارد که احتیاج به هیچ گونه مطالعه ای ندارد.اجازه بدهید این طرح را در یک مقیاس کوچکتر در نظر گرفته و چگونگی اجرای آن را مورد بررسی قرار دهیم :

فرض کنید این طرح را بخواهیم در یک فضایی به ابعاد 50 کیلومتر در 50 کیلومتر اجرا کنیم .همچنان که میدانید میزان تبخیر در مناطق کویری ایران بیش از 4000 میلیمتر در سال است.به عبارت دیگر اگر آب را در یک مخزن به ارتفاع 4 متر در ابتدای سال جمع کنیم در پایان سال تمام این اب تبخیر می گردد و یک قطره هم باقی نمی ماند. بنابر این اگر بتوانیم فضای 50 در 50 کیلومتر را با ارتفاع حداقل 4متر در یک زمان کوتاه پر از اب نماییم و این فرض را هم بنماییم که به جز تبخیر هیچگونه راهی برای فرار آب وجود ندارد و به اصطلاح کف آن کاملا ایزوله بوده و هیچگونه درز و شکافی هم از کف و دیواره ندارد حجم آبی که در طول هر سال از سطح این منطقه 50در 50 کیلومتر تبخیر گردیده و از دسترس خارج می شود 10 میلیارد متر مکعب خواهد بود و برای اینکه تجسم واقعی از این مقدار آب داشته باشیم این آب معادل  رودخانه ای است که با ابدهی حدود 317 متر مکعب در ثانیه آب را در تمام طول سال به این فضا منتقل کند .رودخانه ای که به جای اینکه از خشکی به دریا جریان یابد از دریا  به سمت خشکی جریان یابد و یا اگر بخواهیم تعداد حلقه چاهی را که می توانند این آب را تولید کنند تجسم نماییم به 10570 حلقه چاه با ابدهی 30 لیتر در ثانیه نیاز است که به صورت دائم در تمام طول سال کار کنند و ما میخواهیم این حجم عظیم آب را با لوله و یا تونل و پمپاژ انهم به ارتفاع بیش از هشتصد متر به کویر منتقل کنیم!!

 این تنها یک بخش از داستان است اما موضوع مهمتر میزان نمکی است که در اثر تبخیر این حجم از اب تولید میگردد.بااحتساب میزان نمک موجود در اب دریا به میزان 35 گرم در لیتر حجم نمک تولید شده در طول تنها یک سال 350 میلیون تن می گردد یعنی حدود 35 میلیون کامیون پر از نمک!
همه موارد فوق تنها در یک فضای 50 در 50 کیلومتر اتفاق می افتد.حال شما تصور کنید اگر بخواهیم کل مناطق کویری ایران که بسیار وسیعتر از این فضای محدود می باشد را پر از آب نماییم چه اتفاقی می افتد.

به نظر میرسد سازندگان محترم این کلیپ که بدون شک نیت خیر داشته اند از یک موضوع اساسی غفلت ورزیده اند و ندیدن همین موضوع باعث گردیده این رؤیای بزرگ درذهنشان نقش ببندد و آن موضوع اینستکه که ما باید به جای تقابل با طبیعت به همراهی و همزیستی با آن بیندیشیم به عنوان یک فردی که در حاشیه کویر زندگی می کنم به این عزیزان توصیه می نمایم بهتر است به جای آنکه به جنگ با کویر برویم به پتانسیل های عظیم نهفته در آن بیندیشیم.به آفتاب تابانش که می تواند منبع لایزال انرژی برای ایران و حتی بخشی از جهان باشد.به موقعیتهای منحصر به فرد اکوتوریسم آن .به آسمان پر ستاره اش.به گونه های گیاهی و جانوری کمیابش.به تمدن و فرهنگ ساکنان خونگرمش.به میراث فرهنگی غنی و پر بارش و به کلوتهای سحرانگیزش.

ما باید این اصل اساسی را بپذیریم که در جنگ و تقابل با طبیعت هم به خود و هم به طبیعت آسیبهای جدی میرسانیم اما در همگامی و همزیستی با طبیعت همه از آن منتفع می گردیم.پس بیایید مطالعه کنیم که چگونه میتوان از این سرمایه خداداد به بهترین شکل ممکن استفاده کرد نه اینکه مطالعه کنیم جهت نابودی شهرها روستاها و سرانجام تمدن چند هزار ساله این کویر زیبا و دوست داشتنی. بر گرفته از کانال جغرافیا با اندکی تغییر